Familiezaken
Terug naar overzicht
Al generaties lang runnen families bakkerijen door het hele land. Hierdoor zit bij sommige studenten het bakkersvak in hun bloed. It runs in the family. Sommigen kiezen in eerste instantie voor een andere opleiding of baan in plaats van voor dat familiebedrijf, maar dan blijkt toch dat bloed kruipt waar het niet gaan kan. Vroeg of laat komen ze thuis, deze bakkerszonen en bakkersdochters. Wij spraken met hen over verleden, heden en toekomst.
Verleden
“Onze bakkerij bestaat sinds 1869. We hebben intussen elf winkels in de omgeving van Arnhem en veel vaste klanten in het derde kanaal: koude bakkers, hotellerie en horeca. Toen ik 17 jaar was, volgde ik een opleiding tot marketing- of accountmanager. Dat bleek toch niets voor mij. Ik nam een tussenjaar en kwam in de bakkerij terecht. In feite ben ik daar niet meer weggegaan. Ik ben in de expeditie en als chauffeur begonnen, werkte op kantoor en heb de nodige cursussen gevolgd. Daarna volgde ik een bbl-opleiding op het mbo maar miste alsnog vaktechnische verdieping in de bakkerij. Als nieuwe generatie binnen dit bedrijf moet je op de hoogte zijn om keuzes voor de toekomst te maken. Daarom besloot ik de 9-weekse Boulangerie van het Bakery Institute te volgen.”
“Ik ben er trots op om de familienaam te dragen en het bedrijf te continueren.”
Heden
“Intussen heb ik elke afdeling van de bakkerij gezien. Ik ben in het bedrijf de schakel tussen de klant en de werkvloer. We sturen met een team operationeel zestig vakmensen aan in de bakkerij en ik ben eindverantwoordelijk. Mijn neef heeft net zo’n groot team, maar dan in alle winkels. De opleiding heeft me een goede theoretische basis gegeven om te weten wat we willen en waar we naar streven. Groei in het bedrijf is leuk, maar als het ten koste gaat van de kwaliteit of je houdt je personeel niet binnenboord, dan gaat er toch iets mis. Ik ben er trots op om de familienaam te dragen en het bedrijf te continueren. Ik heb hier van jongs af aan keihard aan meegewerkt en het vertrouwen gewonnen van de mensen. Als ik jarenlang was gaan studeren, niet zelf op de werkvloer had gestaan en hier zonder enige achtergrond als broekie was komen binnenlopen als de zoon van: dan had ik er een heel harde dobber aan gekregen.”
Toekomst
“Bij ons is het nooit saai. We vallen van het een in het ander. Momenteel zijn we bezig met een nieuw bakery café, waar mensen een lekker vers belegd broodje kunnen kopen. Daarnaast kwamen we ruimte tekort, waardoor we nu onze expeditie uitbreiden met vierhonderd vierkante meter. Zo hebben we meer opslag voor onze vaste klanten en een groot vrieshuis. Als familie hebben we allemaal dezelfde mentaliteit: gewoon doen en niet lullen maar poetsen! Natuurlijk verschillen we qua karakter en kwaliteiten en onze meningen botsen ook weleens. Maar juist omdat we familie zijn, weten we wat we aan elkaar hebben. We zitten iedere week bij elkaar en zorgen ervoor dat we op één lijn blijven. Dat is ook voor het personeel plezierig. Mijn vader en oom hebben het bedrijf al op jonge leeftijd overgenomen. Helaas is mijn oom twaalf jaar geleden overleden. Het is fijn als mijn vader straks de operatie meer los kan laten. Ik gun hem meer rust en vind het een fijn idee dat hij straks gewoon kan kiezen waarmee hij zich nog wel en waarmee hij zich vooral niet meer bezig wil houden. Dat gaat al veel beter. Maar soms denk ik nog wel eens: joh pa, laat mij dat nou maar regelen.” •
Verleden
“Mijn overgrootopa, opa en oud-oom zijn in 1963 met z’n drieën de bakkerij begonnen op het Amstelveld. De focus lag direct op het produceren van kleinbrood voor de Amsterdamse horeca en broodjeszaken. Denk aan Van Dobben en Febo. Daar was toen veel vraag naar. Intussen zijn we tweemaal verhuisd naar een grotere locatie en inmiddels bedienen we een landelijke markt. In onze bakkerij maken we nog steeds uitsluitend kleinbrood voor de horeca. Denk bijvoorbeeld aan broodjes voor festivals en landelijke voetbalwedstrijden, maar ook aan de ontbijtbroodjes voor hotels en de broodjes voor snackbars.”
“Er gaat niets boven de klassieke witte bollen en puntjes. Wij zeggen hier vaak: meedoen met een hype geeft maar tijdelijk succes.”
Heden
“Sinds 2019 ben ik zelf fulltime aan de slag hier. We maken zo’n tienduizend broodjes per uur. Na het afwegen van de grondstoffen is het dertien minuten kneden en tien minuten verwerken. Daarna gaan de broodjes tachtig minuten de narijs in en dan bakken we ze in acht minuten. De broodjes koelen een half uur af. In ongeveer tweeënhalf uur tijd hebben onze producten dus het hele proces doorlopen. Vooral rondom voetbalwedstrijden en in het festivalseizoen is het erg druk. En op Koningsdag draaien we 24 uur per dag: dan is al onze voorraad weg en is het topdrukte.”
Toekomst
“We blijven altijd bezig. Zo werken we sinds twee jaar met kunstmatige intelligentie, AI. We hebben een systeem dat leert om de kwaliteit van kleinbrood te herkennen aan de hand van de vorm, kleur en grootte. Met zachte witte bolletjes en puntjes zonder decoratie gaat dat het beste. In Nederland eet men nog graag zacht witbrood. We maken sinds kort ook briochebollen met zwart en wit sesam. Dat is een trend in de horeca, vaak gecombineerd met bijvoorbeeld een hamburger of pulled pork. Maar er gaat niets boven de klassieke witte bollen en puntjes. Wij zeggen hier vaak: meedoen met een hype geeft maar tijdelijk succes. Wat mijn favoriete broodje is? Nou, ik eet iedere dag wel zacht witbrood. Dat hoort natuurlijk ook bij mijn werk, ik moet ons product keuren. Maar als je me echt vraagt naar mijn favoriet, dan moet ik bekennen dat ik liever brood met een harde korst eet! Lekker, volkoren met veel zaden.” •
Alexander Rijkaart
Vierde generatie
Rijkaart Food Processing Equipment, Geldermalsen
9-weekse opleiding Boulangerie, 2019
Verleden
“Mijn overgrootopa Cornelis Rijkaart startte het bedrijf in 1963 en richtte zich in eerste instantie op roterende ovens. Je weet wel, voor van die ronddraaiende kippen aan het spit. Al snel kreeg hij bakkerijen als klant. Niet verrassend, want de familie Rijkaart is van oorsprong een bakkersfamilie! Samen met zijn broers heeft mijn opa het automatiseren naar een nieuw niveau gebracht. Ze sleutelden aan van alles, ontwikkelden laminatoren en als ze tevreden waren, werden de machines ook gebouwd.”
“Ik zie het ook als de kracht van ons bedrijf dat we actief meedenken met bakkers; niet alleen met de industrie, ook met kleinere bakkerijen.”
Heden
“Intussen maken we naast lamineermachines ook uitwalslijnen voor bijvoorbeeld pizza’s, tortilla’s en pitabroodjes. Daarnaast hebben we pie- en quichelijnen, die onze klanten gebruiken voor het maken van ‘English-style pies’ en vlaaien. Alle onderdelen van de machines worden in het buitenland gemaakt door leveranciers waarmee wij al heel lang samenwerken. Vervolgens komt het bij ons in de fabriek in Geldermalsen, waar wij de machines assembleren. Daarna begint eigenlijk mijn rol. Ik ben equipmentspecialist, oftewel proefbakker. Ik houd me bezig met het testen van de machine en ik ondersteun klanten met het ontwikkelen van hun speciale deeg en producten. Ook ben ik regelmatig onderweg in binnen- en buitenland om een nieuwe machine op te starten en de operators te trainen. Zodra zij de ‘thumbs up’ hebben gegeven, knijp ik er weer tussenuit.”
Toekomst
“Van jongs af aan heb ik het idee gehad dat ik in ons familiebedrijf wilde werken. Tijdens mijn studententijd heb ik wat horecabaantjes gehad en dat was ook leuk, maar niet waar mijn hart ligt. Toen ik bij ons familiebedrijf begon, heb ik ter voorbereiding de boulangerieopleiding bij het Bakery Institute gedaan en stagegelopen in een bakkerij in Amsterdam. Ik vond die tijd heel leerzaam en kon mij echt inleven in het vak van een bakker. Hierdoor weet ik dat je met trotse vakmensen te maken hebt. Daardoor haal ik het niet in mijn hoofd om te zeggen: ‘Dit recept moet anders, want dat is beter voor de machine.’ Ik zie het ook als de kracht van ons bedrijf dat we actief meedenken met bakkers; niet alleen met de industrie, ook met kleinere bakkerijen. We focussen op maatwerk van de machines en op persoonlijk contact. Ik werk nu samen met mijn vader en mijn zus. We hebben alledrie dezelfde zakelijke insteek, oog voor kwaliteit en humor. Deze identiteit is voor ons als bedrijf heel belangrijk. Mij hoor je niet klagen. Ik mag de hele wereld over reizen, machines installeren en waar nodig troubleshooten bij industriële bakkerijen. Binnenkort staan Duitsland en Canada op het programma!” •
Henk van der Ploeg
Derde generatie bakker
Bakkerij van der Ploeg, Callantsoog
9-weekse opleiding Boulangerie, 2020
Verleden
“Wacht even hoor, mijn vader staat in de bakkerij maar die kan je beter vertellen hoe de familie Van der Ploeg in Callantsoog terecht is gekomen. Het zat zo. De ouders van opa Piet hadden liever gezien dat hij ging studeren, maar hij wilde graag met zijn handen werken. Na zijn diensttijd kon hij aan de slag bij de bakkerij van oma Riet’s familie in Zandvoort. Een echte bakkersfamilie met al generaties lang bakkerijen. Opa Piet en oma Riet kregen een relatie en besloten in 1967 voor zichzelf te beginnen. De bemoeienis van de zeven zussen van Riet waren ze op den duur namelijk wel een beetje zat. ‘Maar wel aan de kust’, stelde mijn oma als voorwaarde. En zo kwamen ze hier uit: in Callantsoog. Vanaf de jaren negentig namen Peter en Petra, mijn vader en tante, de zaak over. Sinds een aantal jaren zit ik zelf ook in het bedrijf.”
“Je kunt in een familiebedrijf rekenen op een goede basis, maar je wilt er ook je eigen draai aan geven.”
Heden
“Ik wist altijd al dat ik de bakkerij in wilde. Mijn broer wilde dat eerst ook, maar na een stage bij een bakker kwam hij erachter dat het toch niet zo zijn ding was. Zelf heb ik ook bij verschillende bedrijven meegelopen om te ontdekken wat bij mij past. Je kunt in een familiebedrijf rekenen op een goede basis, maar je wilt er ook je eigen draai aan geven. In mijn geval wilde ik het desembrood verder ontwikkelen. Meer gebruik maken van de natuur, met pure grondstoffen, autolyse en kookstukken. Sommige bakkers werken al meer dan twintig jaar bij ons: die vonden die verandering in het begin wel lastig. Maar inmiddels zijn ze enthousiast. Sinds kort prijkt er een bokaal met het opschrift ‘Beste Desembrood’ op onze toonbank. Daar zijn we natuurlijk allemaal hartstikke trots op.”
Toekomst
“Op dit moment vind ik genoeg uitdaging in het doorontwikkelen van het huidige assortiment. Het is vooral een kwestie van uitbouwen wat er al staat. We proberen uniek te zijn en hebben verschillende specialiteiten met een verhaal erachter. Ik vind het belangrijk om dat te delen met de klanten. Als het druk is, kom ik daar niet aan toe. Maar als het rustiger is, loop ik graag even de winkel in om onze klanten meer te vertellen over hoe onze producten worden gemaakt. Ondanks de uitdagingen zoals bijvoorbeeld de kostenstijgingen waar we nu voor staan, zie ik de toekomst positief tegemoet. Mensen blijven toch brood eten. We gaan binnenkort verbouwen om te verduurzamen. Misschien wil ik er ooit één of twee winkels bij. Maar veel groter dan dat wil ik niet worden.” •
Joris Broekmans
Vierde generatie banketbakker
Broekmans Patisserie, Venlo
9-weekse opleiding Patisserie, 2022
Verleden
“In 2023 vieren we ons honderdjarig bestaan. De oorspronkelijke winkel in hartje Venlo die door mijn overgrootopa Sjraar Broekmans is gestart, werd in de oorlog platgebombardeerd. Daarom verhuisde het bedrijf noodgedwongen naar de Grote Kerkstraat. Mijn opa heeft het bedrijf daar overgenomen en voortgezet. In die tijd was het gebruikelijk dat je boven de winkel woonde. Mijn opa had echter een vooruitstrevende blik en verhuisde het bedrijf naar een groter pand buiten het stadscentrum. Iedereen verklaarde hem voor gek. Maar mede doordat hij toen die stap heeft gezet, kon het bedrijf uitgroeien tot wat het nu is.”
Heden
“De familie Broekmans is altijd bezig met vernieuwen. We proberen iedereen een stap voor te zijn. Zo hadden we in 1984 al de eerste receptencomputer. Een recent voorbeeld van innovatie is de gebaksautomaat, die we geplaatst hebben bij onze hoofdvestiging. Hier kunnen klanten 24/7 gebak halen. We proberen met de tijd mee te gaan en naar de lange termijn te kijken. Dat we honderd jaar bestaan is een mooie prestatie. Maar het komt niet vanzelf.”
“Ik doe bij andere bedrijven veel ideeën op en in mijn enthousiasme wil ik die meteen delen.”
Toekomst
“Ik deed een opleiding elektrotechniek, maar in coronatijd verviel het praktische gedeelte en zat ik vooral thuis. Mijn vader kon met de feestdagen wel wat extra handjes gebruiken, waardoor ik in de bakkerij ben gaan helpen. Na twee weken was ik verkocht. Er komt zoveel passie bij kijken en de mogelijkheden van wat je kunt creëren met een paar grondstoffen zijn eindeloos. Of ik uiteindelijk het bedrijf zal overnemen? Dat weet ik nu nog niet. Ik heb bij verschillende andere bedrijven meegewerkt en vind het op dit moment heel leuk. Maar ik wil geen valse beloftes doen. Ik denk dat het belangrijk is dat je onderaan begint, als deel van het team. Ik doe bij andere bedrijven veel ideeën op en in mijn enthousiasme wil ik die meteen delen. Collega’s kunnen dan ook denken: doen wij het soms niet goed? Het is zoeken naar de gulden middenweg.” •
Anna ten Broeke
Vierde generatie bakker
Bakkerij Ten Broeke, Lochem
9-weekse opleiding Boulangerie, 2011
Verleden
“In 1916 diende mijn overgrootopa een verzoek in bij de gemeente Lochem om een woon-winkelhuis te mogen bouwen aan de Zutphenseweg, waar hij dan ook een bakkerij zou vestigen. Hij beschikte over de benodigde vakdiploma’s en een middenstandsdiploma, die beiden vereist waren vanwege de voedselveiligheid. Zo is het allemaal begonnen. Van kleins af aan woonde ik met mijn familie naast de bakkerij. Ik heb een opleiding in de detailhandel gedaan en bij verschillende bakkerijwinkels stage gelopen. Toch sprak de productie mij altijd het meeste aan. Ik volgde de 9-weekse Boulangerie en werkte bij Tummers en Vroeg.”
“Het leuke aan een eigen bedrijf is dat je veel vrijheid hebt, qua productie en marketing.”
Heden
“Mijn zussen en ik hebben alledrie goed de tijd genomen om te bepalen of we verder willen in ons familiebedrijf. Mijn zus Sara besteedt een aantal uren per week aan de socials en de winkel. Zelf ben ik werkzaam in de productie. Het leuke aan een eigen bedrijf is dat je veel vrijheid hebt, qua producten en marketing bijvoorbeeld. Je kijkt minder op je horloge, wat trouwens ook een nadeel kan zijn. Mijn vader heeft het bedrijf echt een boost gegeven toen hij het overnam van zijn vader. Hij is telkens blijven vernieuwen en denkt goed vooruit, bijvoorbeeld op het gebied van producten of het lichamelijke aspect van het werk. Voor mij is dat heel prettig, want ik kan hierdoor een gezond bedrijf overnemen. Ik doe dingen anders dan mijn vader ze doet. Hij heeft alles in zijn hoofd en krijgt ondertussen veel vragen. Ik probeer wat meer structuur aan te brengen, ook voor het personeel. Al is het voor iedereen natuurlijk best even wennen: die nieuwe generatie aan boord!”
Toekomst
“Ik sta zelf het merendeel van de tijd in de productie en wil dat ook zo houden. Natuurlijk moeten er ook veel andere zaken worden geregeld, maar croissants en desembrood maken: daarvoor ben ik bakker geworden! Toen ik eraan begon wist ik het zeker: dit is wat ik wil. Ik hoop natuurlijk dat ik het vol blijf houden. We zijn druk bezig om het een en ander te organiseren. Ik ambieer absoluut geen tweede winkel. Altijd dat gesleep met je producten en geen zicht hebben op waar je niet bent. Mijn focus ligt op kwaliteit en het contact met onze klanten. Oftewel, ik wil vooral de leuke dingen blijven doen!” •